یکی از عمدهترین مشکلاتی که اغلب زنان با آن مواجه میشوند سندرم تخمدان پلی کیستیک است. این بیماری که با نام انگلیسی (Polycystic ovary syndrome) شناخته میشود نوعی اختلال هورمونی محسوب میشود. به خصوص در دوران باروری ابتلا به این بیماری در زنان شایعتر است. این موضوع همانند بسیاری از بیماریها دارای عوارض جانبی و مشکلات بسیار زیادی برای افراد خواهد بود. از جمله این مشکلات میتوان به دوران قاعدگی طولانی مدت یا نامنظم، افزایش ناگهانی وزن، بیماریهای قلبی و دیابت اشاره کرد.
علاوه بر آن سندرم تخمدان پلی کیستیک و ریزش مو با یکدیگر ارتباط مستقیم داشته و سبب ایجاد ناراحتی افراد از ظاهر خود میشود. اگر تمایل دارید تا به صورت دقیقتر و جزئیتر به پاسخ سوالهای خود در خصوص سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست و یا سندرم تخمدان پلی کیستیک چه علائمی دارد برسید شما را به خواندن مطالب این مقاله دعوت میکنیم.
دلایل سندرم تخمدان پلی کیستیک
علت دقیق سندروم تخمدان پلی کیستیک ناشناخته است با این حال شواهدی وجود دارد که نشان میدهند ژنتیک در بروز آن نقش دارد. علاوه بر آن چندین عامل دیگر نیز در ایجاد PCOS نقش دارند که عبارت هستند از:
- افزایش سطح هورمونهای مردانه به نام آندروژن: سطح بالای هورمون آندروژن (Androgen) مانع از آزادسازی طبیعی تخمک (تخمک گذاری) از تخمدانها میشود که موجب به هم خوردگی نظم چرخههای قاعدگی میشود. تخمک گذاری نامنظم همچنین میتواند منجر به ایجاد کیست و فولیکولهای کوچک پر از مایع در تخمدانها شود. خوب است بدانید که آندروژن بالا همچنین باعث ایجاد آکنه و رشد موهای زائد در زنان میگردد.
- مقاومت به انسولین: افزایش سطح انسولین در خون باعث میشود که تخمدانها هورمون مردانه (آندروژن) را بسازند و آزاد کنند. افزایش هورمون مردانه به نوبه خود، تخمک گذاری را سرکوب میکند و به بروز یا تشدید سایر علائم PCOS کمک میکند. انسولین نحوه پردازش گلوکز (قند) توسط بدن و استفاده از آن برای انرژی را کنترل میکند و مقاومت به انسولین به این معنی است که بدن شما انسولین را به درستی پردازش نمیکند و منجر به افزایش سطح گلوکز در خون میشود. لازم به ذکر است که همه افراد مبتلا به مقاومت به انسولین، گلوکز بالا یا دیابت ندارند هرچند که مقاومت به انسولین میتواند منجر به آغاز یا بدتر شدن دیابت شود. اضافه وزن یا چاقی نیز میتواند به ابتلا یا تشدید مقاومت به انسولین کمک کند. افزایش سطح انسولین حتی اگر گلوکز خون شما نرمال باشد، میتواند نشان دهنده مقاومت به انسولین باشد.
- التهاب با درجه پایین: بدن افراد مبتلا به PCOS تمایل به التهاب مزمن با درجه خفیف دارند. پزشکان متخصص زنان میتوانند آزمایشهای خونی را برایتان درخواست نمایند که طی آن سطح پروتئین واکنشگر C (CRP) و گلبولهای سفید خون را اندازهگیری میکند، که همگی میتوانند سطح التهاب را در بدن شما نشان دهند.
- ژنتیک: تحقیقات معتبر نشان میدهند خانمهایی که مادر یا خواهرشان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا دیابت نوع 2 است، بیشتر در معرض ابتلا به PCOS هستند.
- افزایش وزن: رابطه سندروم تخمدان پلی کیستیک و چاقی پیچیده است و به خوبی درک نشده است. اضافه وزن با سندرم تخمدان پلی کیستیک مرتبط است، اما بسیاری از خانمها وجود دارند که با وزن طبیعی به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند و بسیاری از زنان دارای اضافه وزن تنبلی تخمدان ندارند.
از کجا بفهمیم تخمدان پلی کیستیک داریم ؟
یکی از شایعترین سوالاتی که ذهن اکثر زنان را به خود درگیر میکند این است که از کجا بفهمیم تخمدان پلی کیستیک داریم؟ خوشبختانه این بیماری با عوارض جانبی مشخصی همراه است. در نتیجه افرادی که به این بیماری مبتلا شدهاند میتوانند خیلی سریع به مشکل خود پی برده و نسبت به درمان آن اقدام کنند. از جمله شایعترین نشانههای این بیماری عبارتند از:
- دوران قاعدگی نامنظم که با درد شدید و اذیت کننده همراه خواهد بود.
- افزایش میزان هورمون اندروژن در بدن که سبب افزایش موهای زائد میگردد.
- افزایش ناگهانی وزن و عدم کنترل آن
- ریزش موی سر
- کاهش تعداد دورههای قاعدگی در طول سال (کمتر از ۸ نوبت در سال)
- ایجاد آکنه و جوشهای چرکی بر روی پوست
- احساس درد در ناحیه کمر
- ایجاد مشکلات مربوط به بارداری
ناگفته نماند که رخ دادن هر یک از این علایم دلیل جدی و صد در صدی بر داشتن تخمدان پلی کیستیک نیست. چرا که این نشانهها میتوانند نمایانگر نوع دیگری از بیماریها نیز باشند. برای اطمینان بیشتر و تشخیص دقیق بیماری شما که سبب این قبیل از مشکلات میگردد حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کرده و آزمایشات هورمونی و خونی لازم برای این منظور را انجام دهید.
علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک
از کجا بفهمیم تخمدان پلی کیستیک داریم؟ گاهی اوقات علائم ناشی از تنبلی تخمدان بسیار واضح هستند و گاهی اوقات آشکار نمیشوند. همچنین برخی از خانمها ممکن است فقط یک علامت بروز بدهند و برخی دیگر ممکن است همه علائم تعریف شده را تجربه کنند. معمولاً خانمها زمانی که برای باردار شدن به مشکل برمیخورند متوجه میشوند که PCOS دارند، در صورتی که مشکل آنها بلافاصله پس از اولین دوره قاعدگی، در سنین 11 یا 12 سالگی شروع میشود.
به هر حال هیچ آزمایش یا بررسی مشخصی برای تشخیص قطعی PCOS وجود ندارد. پزشک احتمالاً با بحث در مورد سابقه پزشکی شما، از جمله نظم دورههای قاعدگی و تغییرات وزن شما سوالاتی میپرسد و سپس معاینه فیزیکی شامل بررسی رشد موهای زائد، مقاومت به انسولین و آکنه را آغاز مینماید و در نهایت احتمالا موارد زیر را برای تشخیص دقیقتر درخواست خواهد کرد:
- معاینه لگن توسط پزشک زنان به صورت چشمیو دستی: پزشک متخصص زنان اندامهای تناسلی شما را برای اطمینان از وجود ی عدم وجود کیست، توده یا سایر ناهنجاریها بررسی میکند.
- آزمایشات خون: ممکن است خون شما برای اندازه گیری سطح هورمونهای مخصوص مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. این آزمایش میتواند علل احتمالی نامنظمیقاعدگی یا افزایش سطح آندروژن را که علائم شبیه به PCOS میدهد را رد کند. ممکن است آزمایش خون برای اندازه گیری تحمل گلوکز و سطح کلسترول و تری گلیسیرید ناشتا نیز تجویز گردد.
- سونوگرافی: پزشک طی سونوگرافی از رحم و تخمدانها، ظاهر تخمدانها و ضخامت پوشش داخلی رحم را بررسی میکند. او برای این کار یک دستگاه گرز مانند (مبدل) را روی شکم (سونوگرافی شکمی) یا داخل واژن (سونوگرافی ترانس واژینال) شما قرار میدهد. مبدل امواج صوتی اولتراسوند را منتشر میکند که به تصاویر واضحی روی صفحه کامپیوتر تبدیل میشوند.
به طور معمول، اگر حداقل دو مورد از موارد زیر را داشته باشید، میتوانید به تشخیص تنبلی تخمدان بدون آزمایش برسید:
- پریودهای نامنظم یا از دست رفته
- برخی از افراد مبتلا به PCOS زمانی که پریود میشوند خونریزی بسیار شدیدی دارند.
- علائم ناشی از آندروژن بالا مانند آکنه یا رشد بیش از حد مو که با آزمایش خونی که سطح آندروژن را تایید میکند نیز مشخص میشود.
- ایجاد کیست در یک یا هر دو تخمدان؛ البته بسیاری از افراد مبتلا دچار کیست نمیشوند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک و چاقی
با مبتلا شدن به سندروم تخمدان پلی کیستیک میزان کنترل انسولین موجود در بدن مختل میشود. در نتیجه بدن توانایی تبدیل قند و نشاسته بدن به انرژی را از دست میدهد. بنابراین فرد بیمار شاهد افزایش میزان چربیها در نواحی شکم و پهلو میشود. البته نباید فراموش کرد که چاقی علاوه بر ایجاد ظاهری ناخوشآیند در اندام زنان، سبب میشود تا احتمال ایجاد بیماریهایی نظیر بیماریهای قلبی، عروقی و کبد چرب نیز افزایش یابد. برای جلوگیری از این مشکل توصیه میشود؛ به رژیم غذایی خود همواره اهمیت دهید و مصرف میوه، سبزیجات و غلات سبوسدار را بر مصرف قند و شکر در الویت قرار دهید. همچنین ورزش کردن و فعالیتهای بدنی را در الویت اول خود قرار دهید.
افرادی که از بیماری سندرم پلی کیستیک رنج میبرند؛ نمیتوانند کنترل بالایی بر وزن خود داشته باشند. چرا که افزایش وزن در آنها در مقایسه با سایر افراد خیلی سریعتر انجام میشود. به طوری که در برخی افراد میتوان شاهد افزایش بی دلیل وزن نیز بود. به همین دلیل این افراد در مقایسه با سایرین به مراقبتها و رژیم غذایی سالمتری نیاز دارند.
سندرم تخمدان پلی کیستیک و بارداری
اغلب زنان با مشکل نازایی و عدم بارداری، در بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند. چرا که این بیماری سبب ایجاد اختلالات متابولیک میشود و در نتیجه توانایی باروری زن مختل میشود. خوشبختانه در حال حاضر با پیشرفت علم، پزشکان میتوانند با تشخیص به موقع و به کمک داروهای لازم تخمدانهای پلی کیستیک را درمان کنند و در نتیجه بیماراز مهمترین عارضه جانبی آن که ناباروری است نجات پیدا کند. به طور کلی سندروم تخمدان پلی کیستیک از چند جهت روی باروری زنان تاثیر میگذارد که این موارد عبارتند از:
- تاثیر روی تخمک گذاری از طریق افزایش تستوسترون و ایجاد اختلال در بلوغ فولیکولها
- عدم پذیرش تخمک توسط لایه داخلی آندومتر به علت عدم تعادل هورمونی
- ایجاد سیکلهای نامنظم قاعدگی
این عارضه که با نام تنبلی تخمدان نیزشناخته میشود؛ شایع ترین علت ناباروری در زنان است. رژیم غذایی متعادل، کاهش وزن و ورزش میتواند در درمان این اختلال نقش مهمی را ایفا کنند.
تخمدان پلی کیستیک و کمردرد
سندرم تخمدان پلی کیستیک در بسیاری از افراد با کمردرد همراه است. البته این کمردرد تا حد بسیار زیادی به مشکلاتی که در دوران قاعدگی ایجاد میشود مربوط میشود. چرا که زنان با تخمدان پلی کیستیک قاعدگیهای بسیار نامنظمی را که با درد شدید همراه است تجربه میکنند. این درد میتواند به نواحی کمر نیز انتقال پیدا کند. در نتیجه کمردرد به مشکلی جدی و آزار دهنده تبدیل میشود. البته با درمان تخمدان پلی کیستیک، کمردردها به کلی بهبود پیدا میکنند و شما سلامت قبلی خود را به دست خواهید آورد. علاوه بر تنبلی تخمدان، کیست تخمدان نیز میتواند سبب ایجاد کمر درد در افراد شود.
افراد مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک بیشتر از افراد عادی در معرض ابتلا به کیستهای تخمدان قرار میگیرند. کیستها کیسههای پر از مایعی هستند که در اطراف تخمدان تشکیل میشوند و سبب ایجاد درد شکم و کمر میشوند. از طریق دارو درمانی و جراحی کیستهای تخمدان درمان میشوند. گاهی نیز کیستها به صورت خودبخودی درمان میشوند. با درمان شدن کیستها کمر درد ناشی از آن نیز از بین میرود.
تنبلی تخمدان و لیزر موهای زائد
تنبلی تخمدان با گذشت سالها ممکن است به آرامیمنجر به رشد موهای زائد، پریودهای نامنظم، چاقی، ناباروری و گاهی اوقات ایجاد کیستهای متعدد روی تخمدانها شود. لیزر موهای زائد یکی از راهکارهای موثری است که میتوان از آن در کنار درمانهای دارویی برای کاهش موهای زائد (هیرسوتیسم) استفاده کرد. لیزر موهای زائد یکی از رایجترین روشهای زیبایی است که در ایران انجام میشود و طی آن پزشک نور بسیار متمرکزی را به فولیکولهای مو میتاباند تا رنگدانه در فولیکولها نور را جذب کنند و موجب از بین رفتن موهای زائد شوند. لازم است بدانید که لیزر موی زائد به طور کامل روی مبتلایان تنبلی تخمدان تاثیر نمیگذارد و این افراد مجبورند همیشه از روشهای اصلاح مو مانند وکس یا شیو در کنار این روش استفاده نمایند. توصیه میشود برای دریافت بهترین نتیجه، حتما داروهای تجویز شده توسط پزشکتان را نیز منظم مصرف نمایید.
سندرم تخمدان پلی کیستیک و ریزش مو
یکی دیگر از مهمترین عوارض جانبی که به همراه سندرم تخمدان پلی کیستیک ظاهر میشود مشکل ریزش مو است. این مشکل از لحاظ روانی نیز تاثیر منفی زیادی روی افراد میگذارد. البته اگر مشکل ریزش مو در افراد خفیف باشد با درمان کامل این بیماری از بین خواهد رفت.
اما اگر شدید باشد احتمال داشتن موهای کم پشت به صورت همیشگی وجود خواهد داشت. یکی از موثرترین روشهای درمانی برای از بین بردن این مشکل استفاده از یکی از روشهای کاشت مو است. کلینیک رز آماده خدمت به بیمارانی است که از چنین مشکلی شکایت دارند. شما میتوانید با خیال راحت به کلینیک زیبایی رز مراجعه کنید و از خدمات پیوند مو با استفاده از بهترین و بهروزترین دستگاهها و روشها که توسط دکتر روحانی انجام میشود بهره ببرید. کلینیک پوست و مو رز با اختلاف یکی از بهترین مراکز برای انجام کاشت مو طبیعی در تهران و حتی کل ایران است.
آیا تخمدان پلی کیستیک خطرناک است ؟
تخمدان پلی کیستیک یکی از شایعترین مشکلاتی است که اکثر زنان با آن دست و پنجه نرم میکنند. بعد از اینکه زنان از مبتلا شدن به چنین بیماری آگاه میشوند دچار تنش و استرس میشوند. اگر شما نیز نگرانیهای زیادی در مورد این بیماری دارید باید بگوییم که سندرم تخمدان پلی کیستیک به تنهایی خطرات جدی برای بیمار ندارد. اما عوارض جانبی احتمالی نظیر چاقی، بیماری قلبی، کبد چرب و … که میتواند به دنبال داشته باشد؛ خطرناک خواهد بود. این بیماری تغییرات هورمونی در بدن ایجاد میکند و هورمونهای ریز کوچکی از کیستهای ریز موجود در رحم وارد خون میشود؛ به مرور زمان این هورمونها روی رحم تاثیر میگذارند و زمینه را برای ایجاد سرطان رحم فراهم میکنند.
برای جلوگیری از این خطرات این بیماران باید همواره تحت نظر پزشک باشند و چکاپ کامل انجام دهند. پس اگر احساس میکنید شما نیز به چنین بیماری مبتلا شدهاید همین الان نسبت به تشخیص و درمان آن اقدام کنید تا از خطرات بعدی ناشی از آن در امان بمانید.
راههای پیشگیری از سندرم تخمدان پلی کیستیک
از نظر پزشکان و محققان هیچ راه اثبات شدهای برای پیشگیری از ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) وجود ندارد، با این حال شما میتوانید گامهای کوچکی را برای کاهش علائم ناشی از این مشکل بردارید.
به عنوان مثال خوردن غذاهای مغذی، ورزش منظم و مدیریت وزن در محدوده طبیعی و سالم میتواند به شما در پیشگیری از اثرات نامطلوب PCOS کمک کند. به منظور کاهش عوارض این سندروم، باید در ابتدا به تشخیص دقیق رسید؛ اما از کجا بفهمیم تخمدان پلی کیستیک داریم ؟ خانمهایی که از ابتلای خود به این سندروم مطمئن نیستند میبایست هرچه زودتر از طریق چکاپهایی همچون سونوگرافی و آزمایش هورمونی مورد بررسی قرار بگیرند.
درمان پلی کیستیک تخمدان
همان طور که گفته شد این سندروم با مشکلات و عوارض جانبی خطرناکی همراه خواهد بود. به همین دلیل درمان پلی کیستیک تخمدان برای زنانی که از این بیماری رنج میبرند بسیار واجب است. از جمله مهمترین و موثرترین راهکارها برای درمان پلی کیستیک تخمدان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغییر سبک زندگی خود از شکل ناسالم به سالم
- مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری به تجویز پزشک
- مصرف داروهای ضد هورمون مردانه با صلاحدید پزشک
- مصرف داروی تنظیم کننده میزان هورمون پروژسترون
- مصرف داروی متفورمین
- مصرف داروهای ضد استروژن مثل کلومیفن
- مصرف داروی تنظیمکننده تخمکگذاری در بدن مثل لترزول
باید و نباید های تخمدان پلی کیستیک
توجه داشته باشید که تمامی داروهای پیشنهاد داده شده باید بعد از انجام آزمایشها و بررسیهای لازم توسط پزشک مربوطه مصرف شوند. درمان خودسرانه این بیماری نه تنها مفید نیست بلکه میتواند سلامت شما را به کلی مختل کند و به خطر بیندازد. در صورتی که فرد دچار مشکلات دیگری از جمله چاقی، ناباروری، کمردرد، ریزش مو و … شود؛ میتواند بعد از تکمیل دوره درمان تنبلی تخمدان برای درمان این مشکلات نیز اقدام کند. در اغلب موارد با درمان تنبلی تخمدان مشکلات ناشی از آن به صورت خود به خودی رفع میشود.
برای درمان تخمدان پلی کیستیک چه بخوریم؟
درمان کلی PCOS شامل مدیریت نگرانیهای فردی مانند ناباروری، هیرسوتیسم (پر مویی)، آکنه یا چاقی متمرکز است و درمان خاص ممکن است شامل تغییر اصلاح سبک زندگی برای کیست تخمدان یا مصرف هدفمند دارو باشد که شامل موارد زیر است:
- قرصهای ضد بارداری ترکیبی: قرصهای حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون باعث کاهش تولید آندروژن و تنظیم استروژن خون میشوند. تنظیم هورمونهای شما میتواند خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش دهد و خونریزی غیر طبیعی، رشد موهای زائد و آکنه را اصلاح کند. اگر ازدواج کردهاید به جای قرص، میتوانید از چسب پوستی یا حلقه واژن که حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون است استفاده نمایید.
- پروژسترون درمانی: مصرف قرص پروژستین به مدت 10 تا 14 روز هر یک تا دو ماه یکبار میتواند قاعدگی شما را تنظیم کند و از ابتلا به سرطان آندومتر محافظت کند. پروژسترون درمانی سطح آندروژن را بهبود نمیبخشد و از بارداری جلوگیری نمیکند؛ بنابراین اگر میخواهید از بارداری خودداری کنید، مینی قرصهای “تک پروژسترون” یا دستگاههای داخل رحمیحاوی پروژستین انتخاب بهتری برای شما خواهند بود.
برای کمک به تخمک گذاری، پزشک ممکن است مصرف داروهای زیر را توصیه کند:
- کلومیفن: این داروی خوراکی ضد استروژن در اولین بخش از چرخه قاعدگی شما باید مصرف شود.
- لتروزول (Femara): این دارو میتواند برای تحریک تخمدانها مورد استفاده قرار بگیرد.
- متفورمین: این داروی خوراکی برای مبتلایان به دیابت نوع 2 است و میتواند مقاومت به انسولین را بهبود بخشد و سطح انسولین را کاهش دهد. اگر با استفاده از کلومیفن باردار نشدید، ممکن است پزشکتان مصرف همزمان متفورمین را نیز توصیه کند. اگر پیش دیابت دارید، متفورمین همچنین میتواند سرعت پیشرفت دیابت نوع 2 را کاهش دهد و به کاهش وزن نیز کمک کند.
- گنادوتروپینها: این داروهای هورمونی به صورت تزریقی تجویز میشوند.
برای کاهش رشد بیش از حد مو، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- قرصهای ضد بارداری: این قرصها تولید آندروژن را کاهش میدهند که میتواند مانع از رشد بیش از حد مو شود.
- اسپیرونولاکتون (آلداکتون): این دارو از اثرات آندروژن بر روی پوست جلوگیری میکند. اسپیرونولاکتون میتواند باعث نقایص مادرزادی شود، بنابراین در حین مصرف این دارو به پیشگیری موثر از بارداری نیاز است. به همین دلیل اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، مصرف آن به هیچ وجه توصیه نمیشود.
- افلورنیتین (Vaniqa): این کرم میتواند رشد موهای صورت را در خانمها کند نماید.
- الکترولیز: طی این متد یک سوزن کوچک در هر فولیکول مو وارد میشود؛ سوزن یک پالس جریان الکتریکی برای آسیب رساندن و در نهایت تخریب فولیکول ساطع میکند. برای تاثیر حداکثری این متد ممکن است به چندین جلسه نیاز داشته باشید.
عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک
عوارض ناشی از سندرم پلی کیستیک میتواند شامل موارد زیر باشد:
- ناباروری
- دیابت بارداری یا فشار خون بالا ناشی از بارداری
- سقط جنین یا زایمان زودرس
- استئاتوهپاتیت غیر الکلی (التهاب شدید کبد ناشی از تجمع چربی در کبد)
- سندرم متابولیک (مجموعهای از بیماریها از جمله فشار خون بالا، قند خون بالا و سطوح غیر طبیعی کلسترول یا تری گلیسیرید در خون که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش میدهند)
- دیابت نوع 2 یا پیش دیابت
- آپنه خواب
- افسردگی، اضطراب و اختلالات خوردن
- خونریزی غیر طبیعی رحم
- سرطان پوشش رحم (سرطان آندومتر)
- چاقی (میتواند عوارض این اختلال را بدتر کند)
تاثیر ورزش بر تخمدان پلی کیستیک – قاتل کیست تخمدان
سندرم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری هورمونی است که تا 18 درصد از زنان دنیا را تحت تاثیر قرار میدهد. این اختلال درمان قطعی ندارد با این حال، رژیم غذایی و ورزش میتواند در درمان علائم بسیار مفید باشد. گزارشات ثبت شده از پژوهشهای معتبر نشان دادهاند که 60 دقیقه ورزش در هفته با کاهش 22 درصدی احتمال ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک همراه خواهد بود. ورزشهایی مانند پیاده روی سریع، آهسته دویدن، دوچرخه سواری یا شنا، همگی فعالیتهای عالی هستند که میتوانند به PCOS کمک کنند. این نوع ورزشها حساسیت بدن شما را به انسولین افزایش میدهند که خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و دیابت نوع 2 را کاهش میدهد.